Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty przyrody

Rezerwaty przyrody to prawdziwe perły w przyrodniczej mozaice Nadleśnictwa Gołdap. Powołano je w celu ochrony najcenniejszych fragmentów polskiej części Puszczy Rominckiej. W większości stanowią fragmenty pradawnych puszcz, które do naszych czasów przetrwały w stanie zbliżonym do naturalnego.

Głównym zadaniem leśników jest ich ochrona, zarówno czynna jak i bierna. Czynną stosuje się tylko w uzasadnionych przypadkach, w których przyrodnicza równowaga została naruszona. Polega na przyspieszeniu naturalnych procesów w celu powrotu do stanu pierwotnego. Bierna dotyczy fragmentów najcenniejszych, bo w pełni naturalnych, a polega na zapewnieniu przyrodzie warunków, w których może rządzić się wyłącznie swoimi prawami, bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka.

W rezerwatach przyrody zabronione jest m.in.:

  • niszczenie roślin, zbieranie grzybów i runa leśnego,
  • chwytanie i zabijanie dziko występujących zwierząt,
  • zakłócanie ciszy,
  • eksploracja zbiorników wodnych, biwakowanie, czy palenie ognisk i wyrobów tytoniowych ( wyjątkiem są wyznaczone miejsca przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska),
  • obowiązuje zakaz ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem (wyjątkiem są wyznaczone przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska trasy i szlaki).

Dlatego zanim wybierzemy się w podróż do rezerwatów przyrody należy upewnić się, czy dany obszar został udostępniony dla społeczeństwa.

W Polsce mamy obecnie powołanych 1499 rezerwatów przyrody.

Na terenie Nadleśnictwa Gołdap występuje 8 rezerwatów.

Rezerwat przyrody „Czerwona Struga”

Powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 stycznia 1973 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M. P. z 1973 r. Nr 5, poz. 38), które zostało zmienione Zarządzeniem Nr 54 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 16 września 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Czerwona Struga" (Dz. Urz. z 2010 r. Nr 150, poz. 1940). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 3,59ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie względów naukowych i dydaktycznych stanowiska pióropusznika strusiego Matteuccia struthiopteris (L.) Tod. Główna osią rezerwatu jest niewielki, silnie meandrujący strumień Czerwona Struga, nad brzegami którego zlokalizowane są bogate stanowiska pióropusznika. Strumień wykazuje okresowe wahania poziomu wód, często wysycha, a w czasie ulewnych deszczy gwałtownie przybiera. Wpływa to na kształt roślinności rezerwatu.

Rezerwat przyrody „Dziki Kąt”

Powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 stycznia 1973 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M. P. z 1973 r. Nr 5, poz. 38), które zostało zmienione Zarządzenie Nr 50 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 16 września 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Dziki Kąt" (Dz. Urz. z 2010 r. Nr 150, poz. 1936) oraz Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 27 marca 2019 r. zmieniające zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Dziki Kąt”  (0Dz. Urz. z 2019 r. poz. 1598). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 35,79ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie naturalnych fitocenoz borów wilgotnych i bagiennych charakterystycznych dla Puszczy Rominckiej. Te typowe dla Puszczy Rominckiej drzewostany osiągnęły tutaj wiek od 130 do ponad 150 lat. Niewielkie fragmenty zajmują również bory bagienne, olsy torfowcowe oraz niewielki fragment łęgu jesionowo-olszowego.  Dowodem pamięci współczesnych służb leśnych o minionych pokoleniach leśników jest głaz postawiony ku czci niemieckiego nadleśniczego, który zginął tu w XIX wieku w czasie pełnienia swojej służby.

Rezerwat przyrody „Boczki”

Powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12 lipca 1974 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M. P. z 1974 r. Nr 28, poz. 172), które zostało zmienione Zarządzeniem nr 53 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 16 września 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Boczki" (Dz. Urz. z 2010 r. Nr 150, poz. 1939). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 108,83 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie naturalnych zespołów leśnych charakterystycznych dla Puszczy Rominckiej takich jak grądy, łegi, olsy, bory bagienne i borealne świerszczyny. Na terenie rezerwatu stwierdzono około 200 gatunków roślin. Dobra okazją do poznania fragmentów przygranicznych oraz sąsiedztwa rezerwatu jest pokonanie zielonego szlaku, zarówno pieszo jak i rowerem.

Rezerwat przyrody „Mechacz Wielki”

Powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12 lipca 1974 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. z 1974 r. Nr 28, poz. 172), które zostało zmienione Zarządzeniem Nr 67 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Mechacz Wielki" (Dz. Urz. z 2010 r. Nr 182, poz. 2311). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 146,72ha. Celem ochrony jest zachowanie torfowiska wysokiego wraz z borem bagiennym i stanowiskami wielu rzadkich gatunków roślin.

Rezerwat przyrody „Struga Żytkiejmska”

Powołany Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12 października 1982 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. z 1982 r. Nr 25, poz. 234), które zostało zmienione Zarządzeniem nr 51 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 16 września 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Struga Żytkiejmska" (Dz. Urz. z 2010 r. Nr 150, poz. 1937). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 471,04ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie naturalnych procesów ekologicznych zachodzących w zbiorowiskach leśnych charakterystycznych dla Puszczy Rominckiej oraz zachowanie naturalnych układów hydrologicznych, w tym zasobów wód podziemnych i powierzchniowych. Pomimo utworzenia rezerwatu dopiero w 1982roku, obejmuje tereny wyjątkowo naturalne. Wpłynęły na to w dużej mierze trudne warunki terenowe, a dodatkowo przylegająca od północy, ściśle strzeżona granica państwa. Chroni fragment rozległej doliny leśnego strumienia ,,Żytkiejmska Struga” wraz z dopływami, wzgórza moreny czołowej, bagniste mokradła oraz śródleśny staw. Tą ciekawą mozaikę porastają zróżnicowane lasy, olszy, łęgi, świerczyny i bory, wśród których dominuje subborealny bór mieszany. Interesującą i rzadką w Polsce domieszką stanowi brzoza omszona. Fragmenty rezerwatu zajmują szuwary turzycowe oraz zarośla brzozowe i łozowe. Wśród wielu osobliwości przyrodniczych znajdziemy brzozę niską będącą reliktem polodowcowym.

Rezerwat przyrody „Uroczysko Kramnik”

Powołany Rozporządzeniem nr 318 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. Urz. z 2001 r. Nr 126, poz. 1715), które zostało zmienione  Zarządzeniem Nr 66 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Uroczysko Kramnik”( Dz. Urz. z 2010 r. Nr 182, poz. 2310).  Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 75,96 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie stanowisk rzadkich i reliktowych gatunków roślin oraz ekosystemów torfowiskowych i bagiennych zbiorowisk leśnych. W rezerwacie występuje kilkadziesiąt gatunków chronionych roślin, mszaków i paprotników, w tym wiele gatunków storczyków. szczególnie cenne są stanowiska wielkiej rzadkości botanicznej, jaka jest malina moroszka Rubus chamaemorus L. Ponadto rezerwat stanowi ostoję dwóch cennych gatunków: łosi i bobrów, zachowanych dzięki powojennym intensywnym staraniom polskich przyrodników. Spośród zwierząt na uwagę zasługuje ponadto liczna populacja żurawi oraz płazów, w tym rzadkiego kumaka nizinnego.

Rezerwat „Czarnówko”

 Powołany Zarządzeniem nr 15 Regionalnego Dyrektora Ochrony środowiska w Olsztynie z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie uznania obszaru za rezerwat przyrody „Czarnówko” (Dz. Urz. z 2014 r. poz. 1280). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 32,15ha. Celem jego ochrony jest zachowanie fragmentu boru sosnowego bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum, borealnej świerczyny  Sphagno girgensohnii-Piceetum i torfowiska wysokiego Sphagnetum magellanici ze stanowiskami rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, takich jak: manna litewska Glyceria lithuanica, turzyca skąpokwiatowa Carex pauciflora, turzyca szczupła Carex disperma, turzyca życicowa Carex loliacea, fiołek torfowy Viola epipsila, listera sercowata Listera cordata, widłak wroniec Huperzia selago.

Rezerwat przyrody „Czarcia Kępa”

Powołany Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 23 lipca 2021 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Czarcia Kępa” ( Dz. Urz. z 2021 r. poz. 2941). Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 30,25ha. Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie grądu zboczowego Acer platanoides-Tilia cordata na zboczach o szczególnie urozmaiconej młodoglacjalnej rzeźbie z naturalnymi mechanizmami jego funkcjonowania i regeneracji oraz populacji dzwonka szerokolistnego Campanula latifolia. Rezerwat „Czarcia Kępa” jest „wyspą leśną” w otwartym krajobrazie rolniczym. Strome zbocza doliny o deniwelacji przekraczającej 60 m przecinają liczne głębokie jary z niewielkimi strumykami. Wytworzyły się tu płaty roślinności bogate w gatunki charakterystyczne dla grądów zboczowych z dominacją lipy i świerka z udziałem grabu, osiki, brzozy, klonu oraz wiązu górskiego.

 

 


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Nadzór nad lasami niepaństwowymi

Nadzór nad lasami niepaństwowymi

Lasy prywatne stanowią ok. 17 % (dane z 2015r) lasów w Polsce. Ponad 70 % starostw powierza prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach prywatnych leśnikom z Lasów Państwowych.

 

Zgodnie z przepisami ustawy o lasach Lasy Państwowe zobowiązane są służyć radą i pomocą prywatnym właścicielom lasów w prowadzeniu gospodarki leśnej. Nadleśniczy udziela właścicielowi lasu prywatnego pomocy, na jego wniosek, poprzez:

- doradztwo w zakresie gospodarki leśnej i zalesień;

- odpłatnie udostępnia sadzonki drzew i krzewów leśnych oraz specjalistycznego sprzętu leśnego;

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściciela lasu niestanowiącego własność Skarbu Państwa, który jest poparty opinią wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nadleśnictwo może udostępnić nieodpłatnie sadzonki drzew i krzewów leśnych na ponowne wprowadzenie roślinności leśnej- upraw leśnych (zgodnie z uproszczonym planem urządzenia lasu lub decyzją, o której mowa w ustawie o lasach art. 19 ust. 3)

Nadleśniczy na wniosek właściciela gruntu:

- sporządza plan zalesienia oraz potwierdza wykonanie zalesienia zgodnie z tym planem albo

- na realizację inwestycji zwiększających odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska – sporządza plan tej inwestycji oraz potwierdza jej wykonanie zgodnie z tym planem. – w przypadku gdy zalesienie to będzie wykonywane lub inwestycja ta będzie realizowana zgodnie z przepisami o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Nadleśniczy może, na podstawie umowy z właścicielem, organizować wykonywanie zadań gospodarczych w lesie, łącznie ze sprzedażą drewna. W razie wystąpienia organizmów szkodliwych w stopniu zagrażającym trwałości lasów dane nadleśnictwo wykonuje zabiegi zwalczające i ochronne na koszt własny w lasach niestanowiących własność Skarbu państwa.

 

Zestawienie obrębów ewidencyjnych w lasach niestanowiących własność Skarbu Państwa nadzorowanych w poszczególnych leśnictwach:

1. Leśnictwo Maków, Zbigniew Mazur, tel. (87)615 97 28, kom. 510 258 334.

 

Obręb ewidencyjny: Rakówek, Skajzgiry.

 

2. Leśnictwo Błąkały, Małgorzata Truchan, tel. (87)615 84 14, kom. 510 258 335.

 

Obręb ewidencyjny: Błądziszki, Maciejowięta-Stańczyki, Przerośl Gołdapska, Błąkały.

 

3. Leśnictwo Zacisze, Henryk Rudziewicz, tel. (87)615 97 03, kom. 510 258 336.     

 

Obręb ewidencyjny: Żytkiejmy, Kiekskiejmy, Lenkupie.

 

4. Leśnictwo Dziki Kąt, Sylwester Grygo, tel. (87)615 84 24, kom. 510 258 345.     

 

Obręb ewidencyjny: Będziszewo, Żabojedy, Kiepojcie, Linowo.

 

5. Leśnictwo Bludzie, Maciej Mejsak, tel. (87)615 81 09, kom. 510 258 339.     

 

Obręb ewidencyjny: Dubeninki.

 

6. Leśnictwo Boczki, Karol Pojawa, tel. (87)615 81 25, kom. 510 258 351.

 

Obręb ewidencyjny: Rogajny.

 

7. Leśnictwo Ostrówek, Sebastian Ołów, tel. (87)615 31 64, kom. 510 258 341.     

 

Obręb ewidencyjny: Budwiecie.

 

8. Leśnictwo Jędrzejów, Damian Daniłowicz, tel. (87)615 04 87, kom. 785 444 844.     

 

Obręb ewidencyjny: Galwiecie, Pluszkiejmy.

 

9. Leśnictwo Kumiecie, Artur Wiszowaty, tel. (87)615 03 80, kom. 510 258 151.     

 

 

Sprawy administracyjne związane z lasami niepaństwowymi:

Natalia Tokarska, tel.(87)615 49 51, natalia.tokarska@bialystok.lasy.gov.pl